Kongres Św. Tytusa Brandsmy na Uniwerstecie Radbaound w Nijmegen w Niderlandach
Data publikacji: poniedziałek, 23-10-2023
Tytus Brandsma, karmelita z Niderelandów, został ogłoszoy przez Kościół świętym. Papież Franciszek kanonizował go 15 maja 2022 roku w Rzymie.
Od 3 do 6 października w Nijmegen w Niderlandach odbył się pierwszy kongres poświęcony w całości życiu i działalności nowego świętego Kościoła Katolickiego. Organizatorem tego spotkania badaczy pism Brandsmy, karmelitów i świeckich zainteresowanych dziedzictwem Tytusa Brandsmy był Uniwersytet Radbound w Nijmegen, a ściślej mówiąc fakultet filozofii, teologii i nauk religijnych. Osobą koordynującą całe wydarzenie była dr Elisabeth Hense.
3 października w Sali Teatralnej Uniwersytetu odbyło się otwarcie kongresu, którego dokonała dziekan wydziału filozofii, teologii i nauk religijnych - Heleen Murre van den Berg. Po przywitaniu usłyszeliśmy utwór muzyczny zainspirowany słowami św. Tytusa w wykonaniu scholi uniwersyteckiej. Następnie wykład o znaczeniu Tytusa Brandsmy dla Kościoła w Niderlandach wygłosił biskup diecezji Den Bosch - Gerard de Korte. Po nim o znaczeniu św. Tytusa i jego wpływie na zakon karmelitański prelekcję wygłosił generał zakonu - o. dr Miceal O’Neill. Kolejny wykład o wpływie i znaczeniu o. Brandsmy dla prowincji karmelitów w Niderlandach wygłosił prowincjał niderlandzki - o. Huub Welzeno OCarm.
Z okazji kongresu, dla uczczenia św. Tytusa Bradnsmy, niegdyś profesora i rektora tego uniwersytetu, skomponowano muzykę, do której teksty pochodziły od samego o. Tytusa lub były inspirowane jego poezją. Zaprezentowano kilka utworów.
Codziennie rano w kościele uniwersyteckim poranną modlitwę psalmami z medytację w ciszy prowadzili karmelici z niemieckiej prowincji: o. Severyn Tyburski oraz o. Lorenz van Rickelman.
Kolejną sesję poświęconą Tytusowi Brandsmie rozpoczęła dr Elisabeth Hense, organizatorka kongresu, prezentując VII tomów dzieł św. Tytusa, z czego cztery już zostały przetłumaczone na język angielski (trwają dalsze prace tłumaczeniowe nad wydaniem wszystkich dzieł). Kolejną prelekcję wygłosił ks. Henk Nota z Fryzji, skąd pochodził święty. Tytuł prelekcji „Tytus Brandsma i jego Rodzina”. Sam ks. Henk przypisuje uratowanie życia w wypadku, jak również powołanie kapłańskie swojemu świętemu rodakowi.
Następnie dr Jan Brabers, wykładowca na Uniwersytecie Radbound przedstawił historię pierwotnie Katolickiego Uniwersytetu w Nijmegen, z którym od samego początku był związany Tytus Brandsma, wykładający filozofię i mistykę i przez jedną kadencję będący jego rektorem. Dr Brabers ukazał całościowo złożony proces zakładania katolickiej uczelni, zamknięcie w czasie wojny i rozwój uniwersytetu oraz przekształcenie go z uniwersytetu kościelnego w państwowy. Mimo zmian Uniwersytet Radboud zachował w nazwie imię świętego, katolickie logo i wezwanie in Dei nomine feliciter. Obecnie uniwersytet posiada 7 fakultetów, na których uczy się 25 tysięcy studentów. Uczelnia zatrudnia 11 tysięcy pracowników. Pomimo zmian zachowano wartości jakie przyświecały założycielom - powiedział dr Brabers - czyli dobry poziom nauczania i wysokie kwalifikacje wykładowców.
Profesora Brandsmę jako filozofa przedstawił dr Inigo Bockeen z R.U. (Radbaound University), a o. prof. Rob Fasen, jezuita z Uniwersytetu Katolickiego w Leuven (Belgia), w swoim wykładzie zaprezentował kluczową rolę, jaką odegrał św. Tytus Brandsma w założeniu instytutu Historii Mistyki
Niderlandzkiej, co później zaowocowało powstaniem czasopisma „Nasze Duchowe dziedzictwo” („Ons Geestelijk Erf”) istniejącego do dziś. Zaznaczył, że bez o. Brandsmy dzieło to nie powstałoby. O zaangażowaniu w ekumenizm i zainteresowaniu mistycyzmem w Kościele Wschodnim mówił dr Alfons Bruening z Niderlandów.
Następnym punktem programu było zwiedzanie uniwersytetu i poznanie bardziej szczegółowo jego historii. Obecnie uczelnia posiada 7 fakultetów: filozofię, teologię i nauki religijne, sztuki piękne, medycynę, szkołę zarządzania, nauki ścisłe, pedagogikę i nauki społeczne. Uniwersytet posiada ogromny kampus: 11 budynków wykładowych, 6 bibliotek, miejsca do nauki, sale sportowe, stadion, jadłodajnie. W sumie ponad 30 budynków. Obejrzeliśmy miejsca poświęcone prof. Tytusowi Brandsmie: płaskorzeźbę na jednym z budynków oraz gablotę ze zdjęciami i pamiątkami po świętym. Poznaliśmy historię rozwoju uniwersytetu i procesu przekształcenia uniwersytetu katolickiego w uczelnię państwową, dla którego punktem przełomowym były rozruchy studenckie w 1968 roku, mające miejsce w Niderlandach i w całej Europie. Studenci domagali się wówczas zmian w systemie nauczania.
Następnie przeszliśmy do kościoła, który jest Miejscem Pamięci Tytusa Brandsmy w Nijmegen (Titus Brandsma Memorial). Po zwiedzeniu tego miejsca ruszyliśmy po Nijmegen śladami świętego, odwiedzając miejsca, w których mieszkał i pracował. Część z nich została zniszczona w czasie alianckich bombardowań pod koniec II wojny światowej. Na zakończenie dnia w kościele poświęconym św. Tytusowi odbył się koncert o życiu świętego, zatytułowany „Brandsma - historia na dzień dziesiejszy”.
Kolejne wykłady dotyczyły różnorodnych tematów związanych z holenderskim świętym. „Bradsma i reguła karmelitańska” - Patrick Mullince, dyrektor Karmelitańskiego Instytutu w Dublinie, przedstawił krytyczne badania historyczne, jakie prowadził o. Tytus na temat historii karmelitów i charyzmatu zakonu. Święty początku zakonu nie widzi w Starym Testamencie. O duchowości karmelu i charyzmacie w pismach Tytusa mówił o. dr Giovanni Grosso z Karmelitańskiego Instytutu w Rzymie. Prelekcję o świętej Teresie i jej wpływie na duchowość św. Tytusa wygłosił o. dr Fernando Millan Romeral z pontyfikalnego Uniwersytetu Comillas w Madrycie, były generał Zakonu Karmelitów. Wykład „O. Brandsma i życie duchowe” zaprezentował o. dr Michael Plattig z niemieckiej prowincji, wykładowca na Uniwersytecie Antonianum w Rzyme. Dr Edeltraud Klueting z Karmelitańskiego Instytutu w Niemczech przedstawiła wykład pt. „Tytus Brandsma a faszyzm”. Dokumenty gestapo z Scheveningen na temat prof. Brandsmy świadczą, że wiele aspektów jego działalności było traktowanych jako antynazistowskie, a jego aresztowanie było nieuniknione. O. Tytus wykazywał, że u podstaw faszyzmu i innych dyktatur był fałszywy obraz Boga. Kolejnym prelegentem był dr Christoph Hubemtal z R.U. przedstawiający Brandsmę jako publicznego teologa „avant la lettre”.(Wyprzedzającego swój epokę.) Prowadząc publiczne dysputy z Nazistami .
W programie kongresu była również wizyta w pięknym XVII-wiecznym klasztorze karmelitów w Boxmeer, Tytus tam wstąpił do Zakonu, w tym miejscu znajduje się archiwum o. Tytusa. Mogliśmy tam zobaczyć tunikę jego habitu i płaszcz, świadczące o bardzo niskim wzroście świętego oraz wiele innych osobistych rzeczy przechowywanych jak relikwie. Archiwum posiada jego rękopisy, które mogliśmy zobaczyć. Wysłuchaliśmy też jego głosu zarejestrowanego w czasie radiowych wystąpień. Święty mówił z pasją, mocnym, donośnym głosem.
Kolejne wykłady dotyczyły zapisanych świadectw na temat o. Tytusa, przedstawione zostały przez członkinię Instytutu Tytusa Brandsmy przy uniwersytecie w Nijmegen - Hettie Berflo. Świadczą one o ogromnej dyspozycyjności o. Tytusa wobec tych, którzy potrzebowali pomocy. Święty był miły, grzeczny dla wszystkich, ale też zdyscyplinowany i zachowujący odpowiednie granice.
Przebieg procesu kanonizacyjnego błogosławionego Tytusa przedstawiła Giovanna Brizi, pracująca w dykasterii do spraw kanonizacyjnych. W czasie dyskusji po wykładzie dowiedzieliśmy się o liście brata Raphaela OCarm z Niderlandów do rodziny Tytusa, w którym pisał o tym, że o. Hilary Januszewski wielokrotnie odwiedzał o. Tytusa w obozie i że miał być przy nim w chwili śmierci. Niestety zeznania pielęgniarki i lekarza obozowego nie potwierdzają tego ostatniego wydarzenia.
„O. Tytus Brandsma i kierownictwo duchowe”, to temat, który przestawił holenderski karmelita - Hein Blommestijn z Instytutu „Ad montem”. Społeczną działalność o. Brandsmy przedstawił dr Rico Ponce, świecki z Filipin, natomiast działalność dziennikarską i wydawniczą świętego zaprezentował o. William Harry OCarm z USA. Podkreślił, że Brandsma używał najnowszych dostępnych środków do głoszenia Ewangelii i zapewne czyniłby to również dzisiaj. Po wykładach była możliwość zadawania pytań, komentarzy i dyskusji.
Ostania sesja kongresu miała charakter warsztatowy i podejmowała następujące tematy: dziennikarstwo i komunikacja w ujęciu Tytusa Brandsmy dziennikarza (William Harry), kierownictwo duchowe inspirowane przez św. Tytusa (Hein Blummestijn OCarm), działalność społeczna - inspiracje Tytusa Brandsmy (Rico Ponce) oraz jak mówić i nauczać o św. Tytusie Brandsmie (Pat Mullince).
Oficjalne zakończenie kongresu miało miejsce 7 października w kościele uniwersyteckim. W całym kongresie uczestniczył kapelan Uniwersytetu ks. Joseph Geelen, opiekun kościoła. Eucharystii przewodniczył i homilię wygłosił o. Miceal o’Nill, przeor generalny naszego zakonu.
Niewątpliwie bardzo ważnym momentem całego spotkania był wyjazd (8 października) do więzienia w Scheveningen na przedmieściach Hagi, w którym przebywał męczennik. Naszym przewodnikiem był Paul - holenderski świecki, członek trzeciego zakonu, ojciec 12 dzieci: 4 naturalnych i 8 adoptowanych. Więzienie, które zwiedziliśmy jeszcze 5 lat temu było użytkowane. Teraz jest to muzeum (nowe więzienie powstało obok). Nagrane opowieści więźniów, którzy przeżyli to więzienie świadczą o ich ogromnym cierpieniu, biciu, upokarzaniu. Cele nie miały okien na zewnątrz, tylko malutkie okienko na korytarz. Do cel docierało jedynie sztuczne światło, wyłączane od godziny 19.00 do 7.00 rano. W ciągu dnia więźniowie nie mogli kłaść się do łóżek. To właśnie w takich warunkach Brandsma napisał teksty takie jak „Moja cela” (Miijn Cel) i „Moja godzina” (Mijn Dagorde,) wydane później jako „Porządek dnia skazanego”, oraz wiersz „Przed obrazem Jezusa”. Jedna cela jest poświęcona naszemu świętemu i pastorowi Dirk Arie van den Boschowi z Hagi, który również tam więziony, został zabity w 1940 roku za sprzeciw wobec ideologii nazistowskiej. W celi tej znajduje się baner ze zdjęciem o. Tytusa i pastora Dirka oraz ich krótkie życiorysy. W tej właśnie celi Brandsma przebywał krótko, podczas drugiego pobytu w więzieniu, oczekując na wyrok. Cela, w której był najdłużej już nie istnieje. Można jedynie wejść do sali, w której niegdyś się znajdowała. Wizyta w więzieniu pokazała nam jak okrutne były warunki życia w miejscu, które nazywano również „Hotel Orange”. Z tego więzienia ludzie byli wywożeni, podobnie jak o. Tytus, do obozów koncentracyjnych w Niderlandach, Niemczech, Danii, Polski i Austrii. W sumie taki los podzieliło 25 tysięcy osób.
Kongres Tytusa Brandsmy był niewątpliwie historycznym wydarzeniem. Pierwsza na taką skalę konferencja naukowa zgromadziła naukowców i karmelitów z Niderlandów, Irlandii, Belgii, Niemiec, Polski, Hiszpanii, Stanów Zjednoczonych, Brazylii, Indonezji, Zimbabwe, Kenii, Kongo i Filipin. (60 uczestników) Konferencje ukazały postać świętego, który niesie współczesnemu człowiekowi, Kościołowi i Zakonowi Karmelitów ważne przesłanie. Materiały z kongresu, które zostaną opublikowane, będą cennym źródłem dla chcących zgłębiać duchowość św. Tytusa i inspirować się jego życiem i pismami. Zapewne przyczyni się także do dalszych badań i propagowania św. Tytusa Brandsmy we współczesnym świecie. W tym celu zostało założone "koło Tytusa Brandsmy" dla wszystkich, którzy chcieliby zajmować się badaniami spuścizny nowego świętego i propagowaniem jego przesłania. Chętni mogą się zgłaszać do sekretarza koła, pani Elisabeth Hense . Prezesem koła został o. Fernando Millan Romeral OCarm.
Był to ogromny przywilej uczestniczyć w tym wyjątkowym i ważnym dla naszego zakonu wydarzeniu, było to możliwe dzięki O. Prowincjałowi Wiesławowi Strzeleckiemu i Polskiej Prowincji Karmelitów za co jestem wdzięczny. Mamy nadzieję, że ten kongres przyczyni się do popularyzacji postaci św. Tytusa Brandsmy w Polsce. Z niecierpliwością oczekujemy na publikacje materiałów z kongresu.
o. Mariusz Placek OCarm
zdjęcia : Photos courtesy of the Carmelite Communications Office
















Pozostałe aktualności
poniedziałek 10.02.2025
czwartek 06.02.2025
niedziela 02.02.2025
niedziela 02.02.2025
sobota 01.02.2025
piątek 31.01.2025
piątek 10.01.2025
czwartek 30.01.2025
poniedziałek 27.01.2025
niedziela 26.01.2025
sobota 25.01.2025
czwartek 23.01.2025
poniedziałek 20.01.2025
środa 15.01.2025